Boşanma davası, eşler arasındaki evlilik birliğinin sona erdirilmesi için hukuki yollara başvurulmasıdır. Ancak bu davanın açılabilmesi için belirli şartların oluşması gerekmektedir. Türk Medeni Kanunu´nda düzenlenen boşanma davaları, özel ve genel boşanma sebeplerine dayanır. Bu yazımızda, boşanma davası şartlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Boşanma Davası Açmak İçin Genel Şartlar
1. Hukuken Geçerli Bir Evlilik
Boşanma davası, ancak hukuken geçerli bir evlilik söz konusu olduğunda açılabilir. Resmi nikâhla evlenmeyen kişiler, boşanma davası açamaz.
2. Tarafların Ayırt Etme Gücüne Sahip Olması
Eşlerden birinin ayırt etme gücünden yoksun olması durumunda, dava süreci özel hukuki prosedürlere tabidir. Ayırt etme gücüne sahip olmayan eşin yerine vasi atanması gerekebilir.
3. Yetkili ve Görevli Mahkeme
Boşanma davası, Aile Mahkemesi’nde açılır. Aile Mahkemesi’nin bulunmadığı yerlerde ise davalar Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür. Dava, taraflardan birinin yerleşim yerinde ya da eşlerin son altı ay birlikte oturduğu yerdeki mahkemede açılabilir.
Boşanma Davasında Özel Şartlar
Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davası özel sebeplere dayalı olarak açılabilir. Bu sebepler aşağıda detaylandırılmıştır:
1. Zina (Aldatma)
Eşlerden birinin zina yapması, boşanma davası açmak için haklı bir sebeptir. Zina sebebiyle boşanma davası açmak isteyen kişi, bu durumu ispat etmekle yükümlüdür. Ancak zina nedeniyle dava açma hakkı, öğrenmeden itibaren 6 ay ve her hâlükârda zina fiilinin üzerinden 5 yıl geçtikten sonra düşer.
2. Hayata Kast, Kötü Muamele ve Onur Kırıcı Davranış
Eşlerden birinin diğerine fiziksel şiddet uygulaması, hayatına kast etmesi veya onur kırıcı davranışlarda bulunması boşanma sebebidir. Bu durumlarda dava açmak için süre sınırı, olayın öğrenildiği tarihten itibaren 6 aydır.
3. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme
Eşlerden birinin toplum tarafından kabul edilmeyen bir suç işlemesi veya haysiyetsiz bir hayat sürmesi durumunda boşanma davası açılabilir. Bu durumun evlilik birliğini çekilmez hale getirdiği kanıtlanmalıdır.
4. Terk
Eşlerden birinin ortak konutu terk etmesi ve 6 ay boyunca geri dönmemesi, boşanma sebebidir. Terk sebebiyle dava açmadan önce, terk eden eşe noter kanalıyla veya mahkeme kararıyla ihtar gönderilmesi gerekir.
5. Akıl Hastalığı
Eşlerden birinin tedavi edilemez nitelikte akıl hastası olması ve bu durumun evlilik birliğini devam ettirmeyi imkânsız hale getirmesi durumunda boşanma davası açılabilir. Ancak bu durumun sağlık raporuyla belgelenmesi zorunludur.
Genel Sebeplere Dayalı Boşanma Şartları
1. Şiddetli Geçimsizlik
Türk Medeni Kanunu’nda “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” olarak ifade edilen şiddetli geçimsizlik, en yaygın boşanma sebeplerinden biridir. Evlilik birliğinin taraflar için katlanılamaz hale gelmesi durumunda, taraflar bu sebeple boşanma davası açabilir.
2. Ortak Hayatın Sona Ermesi
Eşlerin uzun süre ayrı yaşaması, evlilik birliğinin sona erdiğinin göstergesi olabilir. Bu durumda boşanma davası açılması için tarafların boşanma konusunda uzlaşma sağlaması önerilir.
Boşanma Davasında Delillerin Önemi
Boşanma davasının başarılı bir şekilde sonuçlanabilmesi için iddiaların somut delillerle desteklenmesi gereklidir. Kullanılabilecek deliller şunlardır:
Tanık İfadeleri: Evlilik sırasında tanık olunan olaylar hakkında bilgiler.
Mesaj Kayıtları: Telefon veya sosyal medya üzerinden yapılan yazışmalar.
Fotoğraf ve Video Kanıtları: Olayları belgeleyen görsel materyaller.
Resmi Belgeler: Polis tutanakları, hastane raporları, noter ihtarları.
Boşanma Davası Açmanın Yasal Sonuçları
1. Nafaka ve Tazminat Talepleri
Boşanma davası sonucunda maddi ve manevi tazminat talebinde bulunulabilir. Ayrıca, yoksulluk veya iştirak nafakası da talep edilebilir.
2. Mal Paylaşımı
Evlilik süresince edinilen malların paylaşımı, boşanma davasının önemli bir parçasıdır. Mal rejimi sözleşmesi bulunmuyorsa, mallar “edinilmiş mallara katılma rejimi”ne göre paylaşılır.
3. Çocukların Velayeti
Boşanma davası sonucunda çocuğun velayeti, çocuğun üstün yararı göz önünde bulundurularak belirlenir. Hakim, çocuğun fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarını dikkate alır.
Boşanma davası açmak karmaşık ve hassas bir süreçtir. Davanın başarılı bir şekilde sonuçlanabilmesi için hukuki destek alınması ve gerekli şartların yerine getirilmesi önemlidir. Özellikle delil toplama, dava dilekçesi hazırlama ve mahkemeye sunulan taleplerin doğru bir şekilde belirlenmesi sürecin başarısını etkiler.