İş Hukukunda İş Sözleşmesi Türlerinin araştırmasını yaptığınızda rastladığınız Elgit Hukuk firması web sitesinden bir çok bilgiye erişebilir ve bilgi sahibi olabilirsiniz.
Çalışma hayatımızda iş sözleşmelerinin artık hemen hemen her iş kolunda uygulanmaya başlandığını görmekteyiz. Şirketlerin ve insan kaynakları departmanlarının daha profesyonel bir şekilde normatif uygulamalara yönelmesi son derece olumlu gelişmeler olmasına rağmen, iş sözleşmelerinin de Kanunun emrettiği özellikleri taşımaları da oldukça kritik bir hâle bürünmektedir.
İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir. Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Yazılı sözleşme yapılmayan hallerde işveren; işçiye en geç iki ay içinde genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. Süresi bir ayı geçmeyen belirli süreli iş sözleşmelerinde bu hüküm uygulanmaz. İş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise, bu bilgilerin en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak verilmesi zorunludur.
İş sözleşmesinin türleri şöyledir;
Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmesi
Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi
Kısmi Süreli ve Tam Süreli İş Sözleşmesi
Deneme Süreli İş Sözleşmesi
Takım Sözleşmesi ile oluşturulan İş Sözleşmeleri
1) Belirli Süreli / Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri: İş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli olabilir. Eğer işçi – işveren arasındaki iş ilişkisi belirli bir süreye bağlanmamışsa, iş ilişkisinin sona ereceği süre belirtilmemişse, burada belirsiz süreli iş sözleşmesi söz konusudur.
2 ) Tam Süreli / Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri:
a) Tam Süreli İş Sözleşmesi : İşçinin normal haftalık çalışma süresinin (45 saat) tamamında çalışacağı belirtilen iş sözleşmesi tam süreli iş sözleşmesidir.
b) Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri : İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam iş sözleşmesiyle çalışan işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumundaki iş sözleşmesi ise kısmi süreli iş sözleşmesidir. Kısmi süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.
3) Deneme Süreli İş Sözleşmesi: Deneme kaydı konulmuş olan iş sözleşmesidir. Sözleşmeye konulan deneme süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilirler. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.
4) Takım Sözleşmesi: Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sözleşmesi denir. Süresi ne olursa olsun sözleşmenin yazılı yapılması ve sözleşmede her işçinin kimliği ve alacağı ücretin ayrı ayrı belirtilmesi gerekir. Takım sözleşmesinde isimleri yazılı işçilerden her birinin işe başlamasıyla, o işçi ile işveren arasında takım sözleşmesinde belirlenen şartlarla bir iş sözleşmesi yapılmış sayılır. Ancak, takım sözleşmesi hakkında Borçlar Kanununun 128 inci (Başkasının Fiilini Taahhüt m. 128- Üçüncü bir kişinin fiilini başkasına karşı üstlenen, bu fiilin gerçekleşmemesinden doğan zararı gidermekle yükümlüdür.) maddesi hükmü de uygulanır. İşe başlamasıyla iş sözleşmesi kurulan işçilere ücretlerini işveren veya işveren vekili her birine ayrı ayrı ödemek zorundadır. Takım kılavuzu için, takıma dahil işçilerin ücretlerinden işe aracılık veya benzeri bir nedenle kesinti yapılamaz.
5) Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmeleri: İş Kanunu’nun 10. maddesine göre “nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, daha uzun süren işlere ise sürekli iş” denilmektedir. Süreksiz işlerde önemli olan işin fiilen ne kadar devam ettiği değil, nitelik itibariyle ne kadar devam etmesi gerektiğidir. Örneğin; bir sınıfın boya-badanası, ufak-tefek tamirat işleri süreksiz işlerdir.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş